Breiðfylking evrópskra og bandarískra samtaka auk fjölmargra fræðimanna hafa sent opið bréf til stjórnvalda í Evrópusambandinu og Bandaríkjunum þar sem kallað er eftir banni við auglýsingum á netinu sem byggja á persónusniði og eftirliti með notendum. Neytendasamtökin eru meðal samtakanna sem láta sig málið varða og hafa sent íslenskum stjórnvöldum ákallið, sem kemur í framhaldi af nýrri skýrslu norsku neytendasamtakanna, Forbrukerrådet,: „Time to ban surveillance-based advertising – The case against commercial surveillance online“ sem varpar skýru ljósi á þann vanda sem við er að etja.
Neytendasamtökin hvetja íslensk stjórnvöld til að tryggja stafræn réttindi neytenda á veraldarvefnum. Þar sem netið þekkir engin landamæri er mikilvægt að málið sé unnið í alþjóðlegu samstarfi.
Í bréfinu, sem finna má hér á ensku, segir í lauslegri þýðingu:
„Auglýsingar byggðar á eftirliti með einstaklingum tröllríða nú netheimum og valda bæði neytendum og fyrirtækjum ýmiss konar skaða. Með bréfi þessu er kallað eftir viðbrögðum stjórnvalda beggja vegna Atlantsála. Evrópusambandið er hvatt til þess að taka til athugunar að banna að byggja auglýsingar á eftirliti, innan ramma stafrænnar þjónustulöggjafar ESB. Stjórnvöld í Bandaríkjunum eru hvött til að taka upp víðtæka löggjöf varðandi friðhelgi einkalífsins. Við erum breiðfylking neytendasamtaka, mannréttindasamtaka, frjálsra félagasamtaka og fræðafólks sem hefur margháttaðar áhyggjur af því kerfisbundna eftirliti sem býr að baki flestum auglýsingum á netinu. Á undanförnum árum hefur eftirlitshagkerfið stækkað hratt og nánast allt það sem neytendur aðhafast, hvort heldur er á netinu eða utan þess, er skráð, því safnað saman og deilt, með það fyrir augum að einstaklingsmiða auglýsingar.
Eftirlitshagkerfinu er stundum ranglega lýst sem einhvers konar samkomulagi sem felst í því að neytendur leyfa fyrirtækjum að fylgjast með sér gegn því að fá aðgang að rafrænu efni. Meðfylgjandi skýrsla norsku neytendasamtakanna sýnir hins vegar að meirihluti neytenda kærir sig ekki um að fylgst sé með netnotkun þeirra. Umfang þessa eftirlits gerir þó að verkum að neytendum er nánast ómögulegt að komast hjá því og gerð einstaklingssniðs sem því fylgir. Auglýsingar byggðar á eftirliti draga því fram ýmiss konar álitamál varðandi friðhelgi einkalífsins, en þær valda jafnframt fjölmörgum öðrum vandamálum eða magna þau upp. Ný skýrsla norsku neytendasamtakanna sýnir að auglýsingar sem byggja á eftirliti ýta undir kerfisbundna markaðsmisnotkun og mismunun, ógna þjóðaröryggi og fjármagna falsfréttir og svikastarfsemi, auk þess sem þær grafa undan eðlilegri samkeppni og hamla gegn því að þeir sem framleiða efni á netinu hafi af því eðlilegar tekjur. Þetta hefur skaðleg áhrif á bæði neytendur og fyrirtæki og getur grafið undan lýðræðinu.
Þó auglýsingar séu mikilvæg tekjulind fyrir auglýsendur og seljendur auglýsinga, réttlætir það ekki gríðarlega öflug eftirlitskerfi til að geta „sýnt rétta fólkinu réttu auglýsinguna“. Til eru aðrar auglýsingaaðferðir sem byggja ekki á njósnum um einstaklinga, og sýnt hefur verið fram á að slíkar leiðir má nota án þess að það hafi marktæk áhrif á tekjur.
Hið kerfisbundna eftirlit sem við búum við á auglýsingamarkaði getur ekki á nokkurn hátt talist vera sanngjarn gagnvart neytendum. Við köllum eftir eindreginni og skýrri afstöðu og vonumst til þess að Evrópusambandið íhugi bann við auglýsingum byggðum á eftirliti, innan ramma stafrænnar þjónustulöggjafar ESB, og að Bandaríkin komi á laggirnar löngu tímabærri alríkislöggjöf um friðhelgi einkalífsins.“
