Um árabil hafa verið veitt smálán á Íslandi sem bera ólöglega okurvexti. Þetta hefur fengist að viðgangast þrátt fyrir að eftirlitsstofnanir og dómstólar hafi ítrekað komist að þeirri niðurstöðu að vextirnir séu margfalt hærri en heimilt er að innheimta samkvæmt lögum. Í febrúar féll dómur sem enn og aftur staðfestir að smálánafyrirtæki mega ekki beita furðulegum brögðum eins og að skylda lántakendur til að greiða flýtigjald eða kaupa rafbók til þess að geta fengið lán. Þá er staðfest í dómnum að Neytendastofu hafi verið heimilt að sekta smálánafyrirtæki fyrir brot á lögum um neytendalán.
Enn starfandi
Það vekur furðu að smálánafyrirtækin virðast ennþá í fullu fjöri og selja rafbækur þrátt fyrir dómur hafi fallið. Neytendasamtökin hvetja eftirlitsstofnanir og stjórnvöld til að grípa í taumana strax. Það er beinlínis til skammar að okurlánarar geti athafnað sig óáreittir svo árum skipti og stundað það að skjóta niðurstöðu eftirlitsstofnana til dómstóla, að því er virðist eingöngu til að vinna tíma. Dómsmálið sem vísað er til hér efst í fréttinni var höfðað í september 2017 en er ekki dómtekið fyrr en í janúar 2019. Þessi dráttur á málinu er óskiljanlegur með tilliti til þeirra miklu hagsmuna sem eru undir í málinu.
Endurútreikningur á lánum
Það er afstaða Neytendasamtakanna að þeir sem hafa tekið smálán eftir 1. nóvember 2013 hjá fyrirtækjum sem starfa undir merkjum E-content: Mula, Hraðpeningar og Smálán eigi kröfu á endurútreikning á lánum sínum. (Kredia varð gjaldþrota en virðist enn starfandi, væntanlega á nýrri kennitölu). Fyrirtækin hafa um árabil innheimt ólöglega vexti og ætti enginn að greiða lán til baka fyrr en búið er að reikna út skuldastöðu viðkomandi út frá löglegum vöxtum. Fyrirtæki sem heitir Almenn innheimta hefur séð um innheimtu á smálánaskuldum. Neytendasamtökin sendu Almennri innheimtu erindi á sínum tíma og óskuðu eftir skýringum á vinnubrögðum fyrirtækisins, sem virðist telja eðlilegt að innheimta ólögmæt lán að viðbættum innheimtukostnaði. Eins og við var að búast fengust engin svör.
Neytendavernd í skötulíki
Neytendasamtökin sendu erindi til stjórnvalda í febrúar 2018 og kölluðu eftir aðgerðum vegna starfsemi smálánafyrirtækja enda ólíðandi að neytendur nytu ekki verndar gagnvart ólöglegri okurlánastarfsemi. Var í framhaldinu settur á fót starfshópur sem skilaði tillögum í nokkrum liðum. Stjórnvöld hljóta að grípa strax til aðgerða og stöðva okurlánastarfsemi starfsemi sem hér hefur fengið að þrífast í andstöðu við lög.
Engin linkind í Danmörku
Umboðsmaður neytenda í Danmörku hefur haft smálánafyrirtæki þar í landi til skoðunar. Í framhaldinu hafa sex fyrirtæki verið kærð til lögreglu fyrir ólöglega markaðssetningu auk þess sem nokkur þeirra brugðust þeirri skyldu sinni að kanna lánshæfi viðskiptavinanna. Sjá hér
